Artikelen

Archeologie als olie in de projectmachine

Archeologie als olie in de projectmachine

Archeologie kan een project hinderen of juist ondersteunen. In het eerste geval is het zand in de motor, in het tweede geval olie in de machine. Door archeologie vroegtijdig en op een integrale manier in een project te betrekken, kan archeologie positief bijdragen aan de communicatie over een project en de weerstand voor een initiatief verminderen. Zorgvuldige omgang met archeologische waarden voorkomt stagnatie en versterkt het draagvlak voor het project. Bij het dijkversterkingsproject van de Markermeerdijken is vanaf het begin van de planfase archeologie als conditionerend aspect ...
De grondexploitatie: een kleine geschiedenis van een belangrijk begrip

De grondexploitatie: een kleine geschiedenis van een belangrijk begrip

De grondexploitatie is een begrip in ruimtelijk Nederland. Zelfs zodanig dat velen ook al weten wat je bedoelt als je het acroniem ‘grex’ gebruikt. Het is de begroting voor het proces van bouw- en woonrijp maken, waarvan het financiële resultaat voor een belangrijk deel bepaalt of een gebiedsontwikkeling haalbaar is. Die grondexploitatie wordt in de regel gevolgd door een vastgoedontwikkelingsexploitatie en eventueel een vastgoedexploitatie (Vlek et al., 2011). Het begrip grondexploitatie is betrekkelijk Nederlands. In andere landen maken ze uiteraard ook financiële inschattingen, maar ...
Gemeenten als poortwachters wetenschappelijk onderzoek?

Gemeenten als poortwachters wetenschappelijk onderzoek?

De zorg voor het archeologisch erfgoed is sinds de invoering van de Erfgoedwet een gemeentelijke taak geworden. Deze wetgeving schrijft voor de gemeente uiteindelijk besluit tot het wel of niet doen van archeologisch onderzoek bij een ruimtelijke ontwikkeling. De evaluatie van deze wet roept vragen op over de inbedding van de context van dit onderzoek, de benodigde middelen en de verankering ervan in het onderwijs. De zorg voor het archeologisch erfgoed is sinds de invoering van de Erfgoedwet op 1 juli 2016 definitief een gemeentelijke taak geworden. Deze wetgeving schrijft voor dat - ...
Kleine huisjes, grote kansen

Kleine huisjes, grote kansen

Al vallen ze niet altijd op, u heeft ze vast eerder gezien. Die kleine huisjes bij bruggen, waarin vroeger de brugwachter huisde. Omdat bruggen meer en meer op afstand worden bediend, raken deze brugwachtershuisjes steeds vaker de oorspronkelijke functie kwijt. Het lukt de Stichting Brugwachtershuisjes deze huisjes voor sloop en verval te behoeden. Dit herbestemmingsproces lijkt gemakkelijker dan het in werkelijkheid is. Als Lotti Hesper in 2008 in Rotterdam komt wonen, staat het oude brugwachtershuisje bij de Lage Erfbrug in Rotterdam-Delfshaven leeg. Na tweeëneenhalf jaar lobbyen ...
Kansen en dilemma’s voor erfgoed

Kansen en dilemma’s voor erfgoed

Erfgoed speelt een belangrijke rol in de ruimtelijke ontwikkeling. Het geeft identiteit en kwaliteit aan de leefomgeving. Het Europese Faro-verdrag versterkt dit belang. Maar erfgoed geeft ook dilemma’s: hoe zorg je dat deze waarde van erfgoed daadwerkelijk een plek krijgt. En hoe voorkom je dat erfgoed slechts een procedurele ballast aan het been van gebiedsontwikkeling is. De reeks ‘Erfgoed en Ruimtelijke Ontwikkeling’ verkent deze vragen. Dit inleidend artikel geeft het kader hiervoor aan. Reeks over erfgoed Erfgoed, of cultureel erfgoed, is datgene wat men van de voorouders erft. ...
Duurzame stadslogistiek binnen bereik?

Duurzame stadslogistiek binnen bereik?

Dagelijks gaat er een enorme hoeveelheid goederen de stad in en uit. Pakketbusjes rijden af en aan, winkels worden bevoorraad, restaurants ontvangen dagverse producten en afval wordt afgevoerd. De impact van deze logistieke stromen op de stad is groot en de roep om duurzamere logistieke systemen groeit. Hoe ziet duurzame stadslogistiek eruit? En welke acties vraagt dit van marktpartijen en beleidsmakers? In Europese steden wordt gestreden voor groenere en levendige straten en pleinen, in zowel stadscentra als woonbuurten. Terwijl de ruimteclaims van de auto worden teruggedrongen door ...
Over het inrichten van ‘vanzelfsprekende ontmoetingsplekken’

Over het inrichten van ‘vanzelfsprekende ontmoetingsplekken’

Het sociale klimaat in een wijk is gebaat bij semi-publieke ruimten waar bewoners uit verschillende sociale kringen elkaar vanzelf en geregeld tegen komen omdat ze er iets te zoeken en te doen hebben. Kan je die plekken ook maken en waar moet je dan op letten? Acht aanbevelingen op basis van onderzoeken en uitproberen. Bewoners van een wijk leven voornamelijk langs elkaar heen. Dat kan niet anders en daar is niks mis mee. Sterker nog, voor het sociale klimaat in een wijk zijn oppervlakkige contacten belangrijker dan hechte sociale netwerken. Binnen zo’n netwerk van familieleden, ...
De entree als semi-publieke ruimte: een foto-essay

De entree als semi-publieke ruimte: een foto-essay

Wat is daar aan de hand? Dat vroeg ik mij af toen ik op een avond - vlak bij mijn woning - langs een vernieuwde entree van een flat reed. Ik zag een kring met mensen zitten in de entree die aan het luisteren waren naar een persoon die voor de groep stond. Ik kon mijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en belde de volgende dag naar Joke, een van de bewoonsters: “We willen in onze flat meer gaan mantelzorgen voor elkaar en we hadden een deskundige uitgenodigd om daar meer over te vertellen”. Dit was voor mij de aanleiding om hier als fotograaf verder in te duiken en te documenteren wat er ...
Lobby als intermediair tussen stad en hotel

Lobby als intermediair tussen stad en hotel

Sinds 2017 geldt in Amsterdam een aangescherpt hotelvestigingsbeleid, om de groeiende toeristenstroom het hoofd te bieden. Een van de beleidsvoorwaarden waar nieuwe hotels aan moeten voldoen is betrokkenheid bij de buurt. Die buurtbetrokkenheid zou tot uitdrukking kunnen komen in brede programmering binnen de hotelmuren. De hotellobby als intermediair is daar in potentie geschikt voor. Biedt dit aangescherpte beleid kansen om hotellobby’s als belangrijke publiek-private intermediair tussen stad en hotel te laten fungeren? Het moet een enerverende gewaarwording zijn geweest in het ...
Ruimte voor samenleven in superdiverse wijken

Ruimte voor samenleven in superdiverse wijken

De toegenomen culturele diversiteit in Nederland werpt nieuw licht op het vraagstuk van samenleven, waar sociologen zich al meer dan honderd jaar mee bezighouden. De WRR (2020) pleit, in het licht van de toenemende diversiteit, opnieuw voor het bevorderen van lichte, terugkerende sociale interacties tussen buurtgenoten. Wat kunnen beleidsmakers, ontwerpers en professionals doen om de – vaak moeilijk tastbare – lichte en spontane contacten in superdiverse wijken te faciliteren? Vanuit verschillende invalshoeken groeide de afgelopen jaren de aandacht voor het belang van ...