Artikelen

Waarom is Rijksregie het antwoord op ruimtelijke opgaven?

Waarom is Rijksregie het antwoord op ruimtelijke opgaven?

De roep om een meer centrale en sturende rol van de Rijksoverheid op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling in Nederland neemt al enige tijd toe. Op het eerste gezicht lijkt er een brede consensus te bestaan. Maar wat zijn precies de problemen die vragen om regie vanuit de nationale overheid? En wat houdt die regierol precies in? In dit artikel analyseren we de bijdragen in landelijke kranten over de regierol van de overheid, om inzicht te krijgen in wat voor regierol gewenst wordt en waarom dat een noodzakelijke of effectieve oplossing zou zijn. Met de Nota Ruimte in 2006 werd het ...
Beperkte bruikbaarheid van ontgroei in stedelijke ontwikkeling

Beperkte bruikbaarheid van ontgroei in stedelijke ontwikkeling

Eén van de belangrijkste pijlers in het gedachtegoed van de ontgroei beweging is het radicaal loslaten van een op groei geënte economie en samenleving. Deze is noodzakelijk voor een transitie naar een sociale, rechtvaardigere en groenere samenleving. Maar wat betekent dit voor de stad en in hoeverre biedt het ontgroei-gedachtegoed praktische handvatten voor stedelijke ontwikkeling? Waar planologie in de twintigste eeuw zich hoofdzakelijk bezighield met het faciliteren van economische en demografische groei, is zijn belangrijkste opgave in de 21ste eeuw hoe te komen tot een ...
Visionaire planologie

Visionaire planologie

In een steeds complexere wereld is het tijd voor een visionaire planologie. Een planning die niet meer uitgaat van het idee van maakbaarheid, maar van geloofwaardige en inspirerende visies op de toekomst. Ruimtelijke visies die grotendeels gevoed worden door de concrete ervaringen en verbeeldingskracht van burgers. De planoloog krijgt daardoor de rol van een detective en een moderator die door de kracht van verhalen mensen nieuwe openingen in het denken biedt en daarmee beslissende veranderingen teweeg kan brengen. In 2004 verscheen de Nota Ruimte. ‘Decentraal wat kan, centraal wat ...
Strijd voor het publiek domein

Strijd voor het publiek domein

Stedelingen geven de afgelopen jaren steeds vaker zelf vorm aan het publiek domein. Enerzijds door ernaar op zoek te gaan buiten de ruimtelijke grenzen van de openbare ruimte, anderzijds ook door de nadruk geleidelijk te verschuiven van een pure ruimtelijke vorm naar een belevingsvorm. Dat wil zeggen dat het publiek domein zich op het ene moment kan vormen op een bepaalde plek en er daarna weer kan verdwijnen, maar ook dat dit nieuw publiek domein almaar vaker gepaard gaat met regels die het gebruik ondersteunen. De Middenvijver in Antwerpen laat deze dynamiek zien. Het moet zo’n tien ...
Planning binnen planetaire grenzen

Planning binnen planetaire grenzen

De natuurlijke systemen waarvan we afhankelijk zijn staan steeds verder onder druk. We lopen tegen planetaire grenzen aan. En in sommige gevallen overschrijden we deze al. En dus is er ook een omslag nodig in de manier waarop we de economie en leefomgeving inrichten. Dit artikel is een eerste aanzet voor een planologie en ruimtelijke ordening die de planetaire grenzen als basis neemt, en waarin fysieke en economische groei niet langer vanzelfsprekend zijn. Planetaire grenzen De natuurlijke systemen waarvan we afhankelijk zijn om onze planeet bewoonbaar te houden staan onder ...
Opschaalbaarheid van living labs borgen

Opschaalbaarheid van living labs borgen

Onderzoekers en stedelijke professionals zetten steeds vaker living labs in als methode om samen met bewoners, bedrijven en andere belanghebbenden te ontdekken hoe een idee in de praktijk werkt. Hoe kan daarbij de zogenoemde opschaalbaarheid – ook bovenlokaal – worden geborgd en welke algemene lessen zijn er te trekken om het werken met living labs succesvol te maken? Gemeenten en zeker ook hun samenwerkingsverbanden lijken in eerste instantie aan zet. Welke rol kunnen deelfietssystemen of vormen van mobility as a service spelen in de duurzame bereikbaarheid van een stad? Hoe kunnen ...
Becoming a post-growth planner

Becoming a post-growth planner

Societal goals in housing, climate change, biodiversity, and circular economies confront spatial planning practice with multiple growth-related crises. For example, the supply of housing does not meet the market demand, but developing more housing reaches limits in terms of sustainability, available land, building materials, and CO2 emissions. Spatial planners often continue to organise growth or aim to cope with growth. Confronting planners with normative post-growth directions unveils a multiplicity of reactions and helps to understand potential pathways to remove the strong focus on ...
Een degrowth-perspectief voor woningbouw

Een degrowth-perspectief voor woningbouw

Het huidige woningmarktsysteem loopt tegen haar grenzen aan voor het bieden van kansen en verduurzaming. Degrowth biedt een kritisch perspectief om de woningmarkt anders te benaderen en te verduurzamen. Duurzaam ontwikkelen legt de focus op het corrigeren van de markt en het zo steeds minder slecht te doen. Denk aan duurzaamheidseisen en het complexe instrumentarium van sociale- en middeldure huur. Degrowth heeft als inslag het wezenlijk anders te doen door een systeem te bouwen wat niet gaat over economische groei. Vanuit het groeiparadigma wordt in woningbouw vooral ingezet op ...
The spirit and purpose of planning: challenging urban growth?

The spirit and purpose of planning: challenging urban growth?

Planners are frequently seen as urban growth facilitators. This allegiance to the urban and to growth has severely limited the societal relevance of the planning profession. It is time for planners to challenge such obstructive definition of their work, and to embrace broader and more exciting possibilities. This requires, first, understanding why economics became so dominant, and why planning has not. After this, it requires changing what the term planning is supposed to mean. It is surprising that degrowth and post-growth remain peripheral terms in contemporary planning theory and ...
Voedselgemeenschappen in Amsterdam

Voedselgemeenschappen in Amsterdam

Wie maakt zich druk om ons dagelijks eten? Het agro-foodsysteem zorgt voor goedkoop voedsel in de schappen. Tegenwoordig wordt minder dan tien procent van inkomen aan eten besteedt maar... deze zekerheid is aan het wegvallen. Voedsel wordt in toenemende mate geassocieerd met overgewicht, klimaatverandering, verlies aan biodiversiteit, erosie, ondervoeding, dierenleed en onderbetaling van landarbeiders. In dit artikel gaat de aandacht uit naar nieuwe vormen van omgang met voedsel in lijn met de idealen van de ontgroei-beweging. Voor deze nieuwe initiatieven is een belangrijke voorwaarde ...