Artikelen

Integrale Leidingen Tunnel Zuidas: onbeheer(s)baar?

Integrale Leidingen Tunnel Zuidas: onbeheer(s)baar?

“Blije passanten, blije kabelaars” kopt het Parool in 2018 over de Integrale Leidingen Tunnel onder de Amsterdamse Zuidas. Doordat kabels en leidingen in één tunnel zijn gebundeld, zijn graafwerkzaamheden voor onderhoud of aanleg van nieuwe infrastructuur niet nodig. Via een toegangsklep kunnen netbeheerders er relatief eenvoudig bij, en dat gebeurt dan ook zo’n honderd keer per jaar. Toch zijn er ook kanttekeningen te plaatsen bij dit succesverhaal. Zo zijn vijftien jaar na de bouw vraagstukken omtrent de veiligheid, beheerkosten en continuïteit van de beheerorganisatie nog steeds niet ...
De ondergrond terug op de ruimtelijke agenda

De ondergrond terug op de ruimtelijke agenda

De aandacht voor de ondergrond was het afgelopen decennium tanende in ruimtelijke planning. Grootschalige milieuoperaties uit de jaren tachtig en negentig waren afgerond. Nieuw beleid was niet meer nodig. Bodemprofessionals zochten hun heil in andere thema’s. Urgente kwesties als klimaatverandering, vitale landbouw en de energietransitie brengen daar nu echter verandering in. Zelfs de milieuhygiënische kant van bodembeheer is met de vondst van PFAS en andere zeer verontreinigende stoffen weer helemaal terug in de bestuurlijk belangstelling. Dit artikel en de artikelenserie 'Ruimte en ...
De mobiliteitstransitie in de Merwedekanaalzone

De mobiliteitstransitie in de Merwedekanaalzone

In tegenstelling tot de VINEX-periode heeft het Rijk geen beslissende rol meer bij de aanwijzing van woningbouwlocaties. Veel locaties liggen nu binnenstedelijk. Zonder goed op elkaar afgestemde investeringen in mobiliteit en infrastructuur op zowel het lokale als bovenlokale niveau kan de mobiliteitsstructuur van wegen, knooppunten en openbaar vervoer in veel steden de groei van het aantal inwoners die door binnenstedelijke woningbouw ontstaan, niet aan en lopen ook bovenlokale verkeersstromen vast. Dit zien we terug in de Utrechtse Kanaalzone. Geïntegreerde besluitvorming over ...
Het ruimtelijk algemene-evenwichtsmodel als instrument voor duurzame verstedelijking

Het ruimtelijk algemene-evenwichtsmodel als instrument voor duurzame verstedelijking

Effecten van het voorgenomen ruimtelijk-economisch beleid kunnen goed in beeld worden gebracht met behulp van ruimtelijke algemeen-evenwichtsmodellering. Deze benadering maakt het mogelijk om complexe samenhangen tussen locatie-gedrag van werknemers en bedrijven, modaliteitskeuzes, en de gevolgen voor milieubelasting op een consistente manier in kaart te brengen, en daarmee de effecten van beleid op de duurzaamheid van de ruimtelijke inrichting van ons land te evalueren. Nederland staat voor grote uitdagingen op het gebied van duurzame regionaal-economische ontwikkeling. Deze opgave ...
Slimmere bouwlogistiek in de stad

Slimmere bouwlogistiek in de stad

Met de verdichtingsopgave waar Amsterdam voor staat van minimaal 50.000 woningen in 2025 is de toename in bouwactiviteiten groot. De ambitie van verdichting staat op gespannen voet met de overlast die bouwprojecten veroorzaken. In stedelijke gebieden heeft drie tot vijf van de tien vrachtwagens een bouwplaats als bestemming en het aantal busjes met personeel en materiaal is nog groter. Hoewel er al veel (technische) oplossingen zijn voor de bouwlogistiek, blijkt door de veelheid aan partijen de optimalisatie van bouwlogistiek vooral een governance- en coördinatievraagstuk. In een ...
Beoordeling van duurzame ontwerpkeuzes

Beoordeling van duurzame ontwerpkeuzes

De inrichting van wijken is bepalend voor de energiezuinigheid ervan. Dat vraagt om een nieuwe kijk op het ontwerpen van gebieden waarbij de ruimtelijke structuur, inpassing van groen en duurzaam gedrag van de bewoners samenkomen. De impact van deze samenhangende parameters op duurzaamheid is vaak niet inzichtelijk op voorhand. Door verschillende simulatietools te combineren die zowel externe factoren als de interne ontwerpfactoren samenbrengen kan hier verandering in worden gebracht. Hoe werkt de morfologie samen met duurzame mobiliteit? Is vergroening per definitie positief tegen ...
Stad voor iedereen met Smart City Hospitality

Stad voor iedereen met Smart City Hospitality

Toerisme is de afgelopen jaren zeer snel gegroeid en deze toename lijkt alleen maar sterker te worden. Hoewel deze ontwikkeling kan bijdragen aan economische groei, brengt ze ook nadelen met zich mee, vaak als overtoerisme aangeduid. Het project Smart City Hospitality heeft de stedelijke toerismeproblematiek geanalyseerd en een serious game ontwikkeld om belanghebbenden samen te laten reflecteren. Gezamenlijke beleidsontwikkeling is nodig, maar is een proces van lange adem aangezien mensen snel terug lijken te vallen in oude patronen. Tijdens de vorige gemeenteraadsverkiezingen in ...
Valkuilen bij Living Labs vermijden

Valkuilen bij Living Labs vermijden

Experimenteren in de vorm van Living Labs is in, maar het verloopt niet altijd probleemloos. Veelvoorkomende valkuilen zijn dat de labs zich lastig laten opschalen en te weinig inclusief zijn. Het onderzoeksproject Smarterlabs ontwikkelde en testte een methodiek waarmee dit soort valkuilen vanaf het begin kunnen worden vermeden. In dit artikel wordt deze aanpak toegelicht met behulp van een casus in Maastricht. Het stedelijke Living Lab is een aanpak die veel Europese steden omarmen. Stedelijke Living Lab-projecten of -experimenten worden doorgaans opgezet voor het ontwerpen, testen ...
Wijkenergieplannen: maximaal lokaal duurzaam

Wijkenergieplannen: maximaal lokaal duurzaam

De energietransitie vraagt om duurzame alternatieven voor de huidige, grotendeels op aardgas gebaseerde warmtevoorziening. Binnen het Europese onderzoeksproject Smart Urban Isle is een stappenplan ontwikkeld voor het ontwerpen van een collectief energieconcept voor een stedelijk gebied: een ‘urban isle’ waarbij de energie lokaal wordt opgewekt, opgeslagen, uitgewisseld en gebruikt. Dit artikel beschrijft dit stappenplan en past het toe op de ontwikkeling van een duurzame warmtevoorziening van een bestaande woonwijk in Nederland. Om in al onze energiebehoeften te voorzien met duurzame ...
Op zoek naar vrije ruimte in Londen, Gent en Berlijn

Op zoek naar vrije ruimte in Londen, Gent en Berlijn

In een tijd waarin de woningnood hoog is en verdichting dé manier waarop stadsontwikkeling plaats vindt, zoekt Amsterdam manieren om ‘vrije ruimte’ in de stad te beschermen. Waar komt deze ambitie vandaan? En welke vorm van beleid is passend voor vrije ruimte, terwijl overheidssturing hier juist zo veel mogelijk afwezig is? Andere Europese steden kunnen inspiratie bieden om tot nieuw instrumentarium te komen. In dit artikel schetsen we hoe Londen, Gent en Berlijn omgaan met vrije ruimte en formuleren we enkele lessen voor Amsterdam en andere steden waar dit vraagstuk speelt. Amsterdam ...