Artikelen

Openbare ruimte beheren en vernieuwen

Openbare ruimte beheren en vernieuwen

Terwijl in planning en ontwerp een uitgebreid wetenschappelijk debat over ‘transities in de openbare ruimte’ plaatsvindt, blijkt beheer hierin nauwelijks een rol te spelen. En dat terwijl beheer een sleutelrol kan vervullen in de complexe aanpak van de verschillende transities. Een strategische, geïntegreerde benadering van het beheer van de openbare ruimte kan nieuwe perspectieven bieden voor het beheer zelf en om de transities te realiseren. Om tot zo’n benadering te kunnen komen, is een wetenschappelijke basis nodig die nu nog ontbreekt. Klimaatadaptatie, energietransitie, ...
Huren wordt steeds onzekerder

Huren wordt steeds onzekerder

Zekerheid in wonen is belangrijk. Toch wordt huren in Nederland steeds precairder. De opeenvolgende invoeringen van telkens nieuwe tijdelijke contractvormen gaan snel, en culmineerden in 2016 in de invoering van het generieke tijdelijke contract voor twee jaar. De betaalbaarheid van het huren staat onder druk door aanhoudend stijgende huurverhogingen en aanvangshuren. De huurbescherming is in theorie nog steeds sterk, maar in de praktijk ontbreekt kennis van de regelgeving en handhaving. De kracht van de Nederlandse huursector was tot voor kort dat deze bijna evenveel zekerheid bood als ...
Ruimtelijke ontwikkeling bij ondergrondse ingrepen

Ruimtelijke ontwikkeling bij ondergrondse ingrepen

Grote opgaven zoals de energietransitie, klimaatverandering en verstedelijking vragen om ruimte in de ondergrond, bijvoorbeeld om bodemenergie te winnen, CO2 op te slaan of voor het aanleggen van warmtenetten. Deze ondergrondse ingrepen hebben ruimtelijke effecten en zouden daarom meegenomen moeten worden in ruimtelijke afwegingen. Dit gebeurt mede door hun onzichtbaarheid nu meestal niet. Daardoor wordt de potentie van de ondergrond niet optimaal benut. Onderzoek in Twente laat zien hoe dit anders zou kunnen. Ondergrond en ruimtelijke ordening zijn veelal gescheiden werelden (zie ...
Het Amsterdamse warmtesysteem in transitie

Het Amsterdamse warmtesysteem in transitie

De energietransitie manifesteert zich inmiddels op allerlei plekken in Nederland. Met veel belangen, grote onzekerheden en verschillende inzichten is de energietransitie een goed voorbeeld van systeemverandering. In Amsterdam komt dit tot uiting in de discussie over de duurzaamheid van verschillende type warmtebronnen. De gemeenteraad heeft in 2017 besloten dat nieuwbouw voortaan moet worden aangesloten op hernieuwbare warmtebronnen. Ondanks nieuwe inzichten en technische oplossingen zijn bestaande systemen echter niet altijd flexibel genoeg om te veranderen. Onderzoek naar het ...
Duality in Dutch climate adaptation participation

Duality in Dutch climate adaptation participation

Flood risk management in the Netherlands is experiencing a shift from formal top-down approaches towards interactive and participatory approaches. Involving the public has multiple objectives and the underlying processes are important to consider. This article analyses two most-different cases to show how different approaches to public participation achieve different objectives. One case is top-down led while the other has a more interactive approach. They each achieve their specific aims but fail to integrate wider objectives in the outcomes. Combining key participatory design elements ...
Ladder op, ladder af: 50 jaar participatie

Ladder op, ladder af: 50 jaar participatie

De rol van de burger in ruimtelijke planvorming is in verandering. Althans, dat is de gedachte. Het debat hierover is echter niet nieuw. Al in de jaren zestig ontstond een roep om minder technocratisch en top-down tot plannen te komen. In dit artikel bespreken we hoe de kijk op de participatierol van burgers in de loop van de tijd is veranderd en welke weerslag dat had op de praktijk: is er in de loop van de tijd wezenlijk iets veranderd of is er niets nieuws aan de horizon? Burgerparticipatie, burgerinitiatieven, co-creatie en -productie, zelforganisatie, doe-democratie, ...
Sleutels voor incrementeel ontwikkelen

Sleutels voor incrementeel ontwikkelen

Incrementele gebiedsontwikkeling heeft sinds de crisis aan populariteit gewonnen. Door flexibeler in te spelen op veranderende omstandigheden en de capaciteiten van bewoners, ondernemers en gebruikers van een plek te benutten, gaat de kwaliteit van gebieden omhoog en neemt het draagvlak voor ontwikkelingen toe. Wat blijft hiervan over nu de crisis voorbij is? Dit artikel gaat op zoek naar sleutels voor het succesvol handhaven van een incrementele aanpak. Tijdens de economische crisis ontstond in Nederland een window of opportunity voor een incrementele manier van ontwikkelen. Dit kan ...
Sociaal leren in participatieve planning

Sociaal leren in participatieve planning

De Nederlandse overheid wil graag dat er meer participatie in de planning komt, zoals blijkt uit de nieuwe Omgevingswet. Hier zitten onder meer de aannames achter dat mensen ‘sociaal leren’ door participatie en dat dat wenselijk is. Maar wat dat sociale leren inhoudt is vaak niet duidelijk. Dit artikel maakt een begin om hier meer grip op te krijgen, door een psychologie-geïnspireerde benadering te nemen op wat sociaal leren inhoudt en wat de betrokken partijen met sociaal leren kunnen in de planningspraktijk. Leren wordt over het algemeen gezien als iets wenselijks. Ideeën van ...
Brokerage in participatief stedelijk bestuur

Brokerage in participatief stedelijk bestuur

Binnen participatief stedelijk bestuur spelen bewoners een steeds grotere rol. De overheid streeft naar co-creatie en doet vaker een beroep op actieve burgers. Bepaalde bewoners werpen zich op als vertegenwoordigers van anderen. Gebaseerd op onderzoek in Brazilië en Nederland analyseert dit artikel zulke actieve bewoners als brokers: sociaal makelaars die een bemiddelende functie op zich nemen tussen overheid en bevolking. Hierbij combineren ze formele en informele praktijken. Voor dit laatste is in Nederland vaak weinig aandacht. Vanuit het perspectief op brokerage analyseert dit ...
Een gedecentraliseerde energietransitie

Een gedecentraliseerde energietransitie

Het invullen van het klimaatakkoord op lokaal niveau wordt de komende jaren een pittig proces. Een centrale rol is hierbij weggelegd voor decentrale overheden. Samen met de netbeheerder en lokale belanghebbende moeten zij handen en voeten geven aan de ruimtelijke inpassing van hernieuwbare energieopwekking en het verduurzamen van de gebouwde omgeving. Burgerinitiatieven lijken een mooie rol te kunnen vervullen en schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar welke rol vervullen zij? Wat kan de gemeente verwachten en hoe verloopt de samenwerking op dit moment? In dit artikel staat de ...