Artikelen

Experimenteren met participatie en de Brabantse Omgevingsvisie

Experimenteren met participatie en de Brabantse Omgevingsvisie

Meer integraal werken, maatschappelijke opgaven centraal zetten en een betere samenwerking tussen overheden. Dat is allemaal nodig om als overheid beter voorbereid te zijn op het veranderende samenspel met de inwoner bij ontwikkelingen in de omgeving. Met de komst van de Omgevingswet worden deze uitgangspunten nog eens extra benadrukt. Een reden voor de provincie Noord-Brabant om, met onder andere de Klein Brabant kar en het Participatie Rad, Brabant in te trekken en samen met inwoners een Omgevingsvisie te ontwikkeling. In dit artikel worden praktijklessen van deze creatieve ...
Ontwerpend onderzoek onmisbaar voor gebiedsontwikkeling?

Ontwerpend onderzoek onmisbaar voor gebiedsontwikkeling?

Gebiedsontwikkelingsopgaven in de hedendaagse verstedelijking zijn per definitie meerduidig. Het gaat in 2019 niet meer om een eenduidig doel zoals wijkvernieuwing of de vitalisering van een bedrijventerrein. De opgave in de grote steden gaan over verdichting, vermenging, vergrijzing én segregatie, maar ook over betaalbaarheid, gezondheid, klimaatadaptatie, energietransitie én nieuwe vormen van mobiliteit. En ieder stedelijk gebied heeft in zekere mate met al deze vraagstukken te maken. Deze opgaven zijn niet los van elkaar op te lossen omdat ze betrekking hebben op elkaar. Dit vraagt om ...
Balans voor het beschermen en benutten van buitenplaatsen

Balans voor het beschermen en benutten van buitenplaatsen

Cultuurhistorische waarden en structuren vervullen een steeds belangrijkere rol in de ruimtelijke planvorming. Waar honderd jaar geleden alleen bomen nog wettelijk werden beschermd, wordt tegenwoordig steeds meer erfgoed geïdentificeerd en beschermd, zoals ook de buitenplaatsbiotopen en buitenplaatsenlandschappen. Daarbij wordt een verbinding gelegd met grootschalige ruimtelijke opgaven. Dit artikel beschrijft hoe het beschermen van buitenplaatsen als grotere landschappelijke structuur in de loop van de tijd vorm heeft gekregen en op welke wijze buitenplaatsenlandschappen kunnen ...
De staat van de stadsrand

De staat van de stadsrand

De tweedeling tussen stad en land gaf decennialang richting aan de nationale ruimtelijke ordening. Stadsranden werden hoofdzakelijk gevormd door sectoraal beleid voor woningbouw, restrictief beleid voor de open ruimte en landbouw- en natuurbeleid voor het landelijk gebied. Rondom de eeuwwisseling ontstonden geleidelijk beleidsconcepten voor de verweving van groen en rood. Na de decentralisatie van het nationale ruimtelijke beleid werden de kaarten echter opnieuw geschud. In dit artikel gaan we in op de verschillen tussen stadsranden, wat betreft verstedelijkingsdynamiek en strategisch ...
Ontwikkeling zonder plan: kansen en knelpunten

Ontwikkeling zonder plan: kansen en knelpunten

Sinds de economische crisis is de manier waarop we gebiedsontwikkeling uitvoeren flink veranderd. De aanbodgestuurde ontwikkelingsstrategieën maakten plaats voor een meer vraaggestuurde aanpak. In bepaalde steden hebben gemeenten een flinke stap terug gedaan, tegelijkertijd is er wel behoefte aan een bepaalde mate van regie. Zeker nu de economie weer aantrekt en we voor grote stedelijke vraagstukken staan. De gebiedsontwikkeling in het Havenkwartier van Deventer laat zien dat dit een proces is van vallen en opstaan. Tijdens de hoogtijdagen van de economische crisis kwam er in de ...
Sociologisch onderzoek als startpunt voor participatie

Sociologisch onderzoek als startpunt voor participatie

Elk dorp en elke wijk heeft op enig moment te maken met visievorming op de fysieke leefomgeving. Met de Nationale Omgevingsvisie op komst, wordt overal geëxperimenteerd met het meer betrekken van inwoners en belanghebbenden hierbij. In de praktijk blijkt het vaak lastig om buiten de meest mondige en betrokken burgers de volledige rijkheid aan inwoners en visies mee te nemen in het proces. Het uitvoeren van sociologisch onderzoek kan een waardevolle aanvulling zijn op het traditionele beleidsarsenaal voor participatie. In het aardbevingsgebied van Noordoost Groningen leidt de stagnatie ...
DNA van het dorp

DNA van het dorp

Hoe zorg je als bewoners zelf voor een dorp waar het goed wonen en leven is? Dorpsbewoners uit drie dorpen en onderzoekers van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen zijn samen op zoek geweest naar antwoorden. Daarvoor gingen ze aan de slag met het ‘DNA van het dorp’ en werd een instrument ontwikkeld dat bewoners zelf kunnen gebruiken om de leefbaarheid in hun dorp te beïnvloeden. Deze verkenning laat zien hoe het instrument tot stand is gekomen en wat de potenties zijn. Hoe zorgen we ervoor dat het dorp leefbaar blijft? Een vraag die voor veel dorpen relevant is. Dorpsbewoners constateren ...
Wonen in de luwte: spoedzoekers op Veluwse vakantieparken

Wonen in de luwte: spoedzoekers op Veluwse vakantieparken

Er is steeds meer aandacht voor spoedzoekers op de woningmarkt die tussen wal en schip vallen en noodgedwongen hun toevlucht nemen tot informele woonoplossingen. Vakantieparken met weinig toekomstperspectief worden steeds vaker onderdeel van het souterrain van de woningmarkt. Over de omvang van dit fenomeen was echter tot voor kort weinig bekend. Verkennend onderzoek naar vakantieparken in elf Veluwse gemeenten toont aan dat wonen op een recreatiepark een substantieel vraagstuk betreft dat niet zomaar zal verdwijnen. De krapte in het betaalbare segment van de woningmarkt, de overvloedige ...
De heilige graal van democratische buurtontwikkeling

De heilige graal van democratische buurtontwikkeling

Sinds het begin van de eenentwintigste eeuw is aanzienlijk in achterstandsbuurten geïnvesteerd, vaak met weinig blijvende sociaal-economische verbeteringen. Met de huidige economische voorspoed en de toenemende vraag naar betaalbare woningen komt in veel gemeenten een nieuwe ronde van investeringen op gang. Net als in de recente geschiedenis bestaat ook nu vaak de wens bewoners en andere belanghebbenden bij het maken van plannen te betrekken. Maar bestaande planprocedures en organisatieculturen van gemeenten zitten vaak in de weg. Na de stadsvernieuwing van de jaren zeventig en ...
De toekomst voorspellen met prognosemodellen?

De toekomst voorspellen met prognosemodellen?

Een veelgehoord geluid in het politieke debat is dat de sociale huursector te groot zou zijn. We kunnen best met minder af. Tegelijkertijd hebben verschillende woningcorporaties de indruk dat de vraag naar sociale huurwoningen toeneemt, wat onder andere tot uitdrukking komt in lange wachtlijsten. Om meer duidelijkheid te krijgen in dit vraagstuk kijken we hoe statistische prognosemodellen hierbij hulp kunnen bieden en hoe die modellen verbeterd zouden kunnen worden. De vraag naar sociale huurwoningen wordt beïnvloed door een aantal maatschappelijke ontwikkelingen. Zo neemt door de ...