Artikelen

De koopwoning als ongelijkheidsmotor

De koopwoning als ongelijkheidsmotor

Onder invloed van beleid is het eigenwoningbezit in de meeste Europese landen sinds de Tweede Wereldoorlog flink gestegen. Welke sociale groepen hebben hiervan kunnen profiteren? Wie heeft vermogen kunnen opbouwen? Uiteenlopende landen hanteerden andere strategieën met een verschillende verdeling van woonvermogen als gevolg. Wat leert dit over de manier waarop overheden op een zinvolle manier kunnen interveniëren? Welke lessen kunnen getrokken worden op basis van beleid uit andere tijden en plaatsen? In de afgelopen decennia heeft zich in Europa een stille revolutie voltrokken. ...
Flexibiliteit: weg uit de juridische fuik

Flexibiliteit: weg uit de juridische fuik

Flexibiliteit in gebiedsontwikkeling lijkt hét toverwoord dat problemen van leegstand, ongewenste ontwikkelingen, stagnerende processen of gebrek aan initiatieven kan oplossen. In de praktijk wordt vaak gewezen op juridische belemmeringen voor flexibiliteit in gebiedsontwikkeling, welke alleen juridisch opgelost kunnen worden. De sleutel blijkt echter ook in flexibele processen te zitten, passend bij de gebiedsopgave. Tegelijkertijd is het nog geen uitgemaakte zaak dat meer flexibiliteit ook echt tot grotere omgevingskwaliteit leidt. Gemeenten zijn druk aan het experimenteren met ...
Juridische vragen in architectuur en stadsontwikkeling

Juridische vragen in architectuur en stadsontwikkeling

Grote steden staan voor ingewikkelde ruimtelijke uitdagingen. Snelle en vernieuwende vormen van stadsontwikkeling zijn nodig die meer functies met elkaar verbinden, met minder ruimte, voor een groter aantal mensen, op een kwalitatieve manier. Er is sprake van complexe problemen waarvoor klassieke oplossingen vanuit één specifiek vakgebied niet volstaan. Ook beleidsmakers en ruimtegebruikers worden actief betrokken. Deze ontwikkeling roept - nieuwe - juridische thema’s en overwegingen op. Wie ‘ruimte’ zegt, zegt immers ook ‘recht’. Juristen willen daarom aansluiten als een proactieve en ...
De Omgevingswet als voertuig van de energietransitie

De Omgevingswet als voertuig van de energietransitie

Volgens vooraanstaand landschapsarchitect Dirk Sijmons is ruimte hét speelveld waar de energietransitie wordt gewonnen of verloren. De Rijksoverheid stelt dan ook dat de energietransitie een integraal onderdeel moet worden van de ruimte. Hoewel er waardevolle initiatieven lopen, zijn er belangrijke obstakels die de ruimtelijke ordening moet overwinnen om dat te bereiken. Wat zijn deze obstakels en hoe kan de Omgevingswet deze wegnemen en zich tot voertuig van de energietransitie maken? Nederland staat voor een energietransitie waarbij het beperken van de CO2-uitstoot centraal staat. ...
Opdrachtgeverschap in de woningbouw

Opdrachtgeverschap in de woningbouw

Hoewel er al geruime tijd toenemende aandacht is voor zelfbouw, blijft het nog altijd achter als een vorm van woningbouw in Nederland. Dit geldt in het bijzonder voor laag- en middeninkomens in de stedelijke gebieden. De logica van zelfbouw lijkt op gespannen voet te staan met de geïnstitutionaliseerde normen in de woningbouw, de grondontwikkeling en de bouw. Wil zelfbouw echt voet aan de grond krijgen, dan lijkt een herschikking van de posities van actoren in de woningbouw noodzakelijk. Bij zelfbouw krijgen bewoners verantwoordelijkheid voor en controle over de bouw van een woning ...
Addertjes onder het (kunst)gras

Addertjes onder het (kunst)gras

In een gezelschap van enthousiaste Gentse burgers zien in 2013 de eerste ‘leefstraten’ het levenslicht. Dit experiment, dat in straten ruimte schept voor groen en ontmoeting, stuurt aan op een radicale omwenteling. Een technische en rationele bestuurscultuur met betrekking tot straatinrichting kan plaats maken voor een systeem van co-creatie tussen stad, burgers en experts. Tegelijk wordt de dominante aanwezigheid van de auto bedwongen en de transitie naar een ecologisch duurzame toekomst gefaciliteerd. Kunnen leefstraten dit potentieel waarmaken en waar liggen de addertjes onder het ...
Lokale inzet door ontmoeting

Lokale inzet door ontmoeting

Veel bewoners willen actief betrokken zijn bij hun leefomgeving. Maar niet iedereen doet dat in gelijke mate. Hoe bereik je het sluimerende potentieel aan lokale inzet in een gemeente? Gevraagd worden door een bekende blijkt een belangrijke route naar actieve betrokkenheid. Maar hoe en waar ontstaan sociale netwerken in een dorp? Interviews met actieve inwoners geven meer inzicht in de rol die sociale netwerken spelen in de keuze om actief te worden en hoe en waar lokale sociale contacten ontstaan. De overheid verwacht van burgers dat ze meer verantwoordelijkheid voor zichzelf en hun ...
Overschakelen op warmtenet! Maar hoe?

Overschakelen op warmtenet! Maar hoe?

Gemeenten willen van het gas af, maar missen de financiële en juridische instrumenten om de aanleg van warmtenetten te stimuleren. Tegelijkertijd ervaren huishoudens niet de noodzaak om over te stappen op het duurzamere warmtenet. Zolang de juridische en financiële bevoegdheden van gemeenten niet worden uitgebreid, zullen gemeenten hun toevlucht moeten nemen tot innovatieve instrumenten om huishoudens te overtuigen zich aan te sluiten bij een warmtenet. Werken deze instrumenten? En welke barrières zijn daarbij aanwezig? De krantenkop Amsterdam wil voor 2050 aardgasloze stad zijn is ...
Wonen bij snelwegen: lust of last?

Wonen bij snelwegen: lust of last?

Wonen bij snelwegen wordt vaak geassocieerd met negatieve effecten zoals geluid, luchtverontreiniging en barrière effecten. Maar er zijn ook voordelen, zoals een betere bereikbaarheid als een oprit in de buurt is. Daarnaast zijn er andere factoren die ervoor zorgen dat de ene bewoner een negatievere ervaring heeft dan de andere. In dit artikel wordt ingegaan op de vraag: Wat is precies de invloed van de snelweg op de woontevredenheid? In de afgelopen decennia is er een toenemende aandacht voor negatieve effecten van snelwegen, met name vanuit een gezondheidsperspectief. Zo wordt de ...
Burgerparticipatie: analoog of digitaal?

Burgerparticipatie: analoog of digitaal?

Burgerparticipatie staat momenteel bij veel gemeenten op de agenda. Ondanks dat de toegevoegde waarde van het betrekken van burgers wordt erkend, is er weinig bekend over de concrete inrichting van het proces. Tot op heden werden voornamelijk analoge methoden gebruikt, maar als gevolg van de introductie van het internet experimenteren gemeenten ook met digitale methoden. Hierbij ontbreekt het aan een duidelijke inkadering van de kenmerken van beide methoden, waardoor de onderlinge verschillen onduidelijk zijn. Dit artikel presenteert de uitkomsten van een vergelijkend onderzoek naar het ...