Markerwaard Revisited

23 december 2022

Zullen de Kamerleden van JA21 niet hebben geweten dat er al ruim een eeuw geleden plannen zijn gemaakt om de Markerwaard in te polderen, om van de zee bruikbaar land te maken? Deze partij lanceerde het idee om dit stuk water in te polderen en voor de woningbouw te gebruiken. Dan is in één klap de woningcrisis opgelost.

Misschien wisten ze niet dat ingenieur Lely al in 1891 had voorgesteld de Markerwaard in te polderen. Of dat in 1924 er een concreter voorstel hiertoe was gedaan. Of dat in 1941 de bouw begon van van de eerste dijken, de Houtribdijk die pas in 1976 voltooid is – en daar is het bij gebleven. Na decennia hangen en wurgen heeft het kabinet in 2003 besloten het hele plan in de ijskast te zetten. En misschien wist JA21 ook niet dat het kabinet net afgelopen najaar heeft besloten geen eilanden meer in het Markermeer toe te staan, dus ook geen uitbreiding van het veelbesproken natuurproject de Markerwadden.

Maar misschien wisten ze het wel, en dachten ze: so what, onze kiezers willen zien dat we hun problemen oplossen, in dit geval de woningcrisis. Dus ongeacht de voorgeschiedenis of de haalbaarheid gaan we dit voorstel lanceren. Dan haalt het alle kranten(inderdaad) en dan denkt ons electoraat: goed bezig!

Destijds was het de bedoeling om van dit oude stuk Zuiderzee landbouwgrond te maken, zodat de Nederlanders nooit meer honger zouden lijden. Nu willen ze er woningen bouwen. Of heeft JA21 helemaal op eigen houtje zijn begerige oog laten vallen op dit stuk open water naast de Randstad en gedacht: hee, daar maken we goede sier mee?

Ik zal de laatste zijn om te ontkennen dat crises goed zijn voor het innovatieve denken. Maar is dit – nog los van electoraal gewin – een goed idee?

Ik zeg: nee.

We moeten geen grote diepe polders gaan aanleggen juist nu de zeespiegel stijgt en het klimaat verandert. We zijn juist overal in het land heel hard – en heel verstandig – op zoek naar meer ruimte voor water, om te voorkomen dat alles onderloopt. De vakpublicatie Waterforum maakte onlangs bekend dat het aantal woningen in gebieden die voor overstromingen kwetsbaar zijn, niet in teruggelopen, sterker nog, het is met 25 procent toegenomen.

Het zou ook krankzinnig lang duren, echt decennia, voordat de Markerwaard daadwerkelijk omgetoverd was tot bruikbare bouwgrond. Dit biedt niet op enige zichtbare termijn een oplossing (al moet ik toegeven dat de woningnood ook al sinds de oorlog voortduurt).

Het Markermeer is ook een bijzonder vogelgebied, en uit dien hoofde een Natura 2000 gebied. Daar heeft JA21 geen boodschap aan: “‘Voor alle locaties zijn bezwaren te verzinnen en ik word daar eerlijk gezegd een beetje moe van,” zei JA21-Kamerlid Nicki Pouw-Verweij. Voor de meeste mensen is het evident dat er in Nederland meer natuur nodig is, niet minder. Op de radio memoreerde Kamerlid Laura Bromet van Groen Links dat het Markermeer als onderdeel van het IJsselmeer ook belangrijk is voor de nationale watervoorraad.

Het is zoals Hans Mommaas zei bij zijn afscheid als directeur van het PBL: “We struikelen de toekomst in.” We hebben een woningbouwdoel, een klimaatdoel, een stikstofdoel, een natuurdoel, een waterdoel. In het politieke debat is er veel aandacht voor de issues, maar te weinig voor de samenhang. Met het dichtmetselen van de Markerwaard voor woningbouw komen we geen steek dichter bij die samenhang.

Author profile
Tracy Metz is journalist, auteur en moderator. Ze schrijft voor NRC Handelsblad, Architectural Record en is vaste columnist van Rooilijn

Tracy Metz komt oorspronkelijk uit Californië en kwam na haar studie naar Europa, waar ze in Nederland in de journalistiek terechtkwam. Ze schrijft kritisch, onafhankelijk, met gezag én gevoel voor humor over architectuur, stedenbouw, natuur en landschap – kortom, over onze verhouding tot de gebouwde en natuurlijke omgeving om ons heen. In 2012 richtte ze Stadsleven op, een boeiende live talkshow en digitaal magazine over het leven in steden. Sinds 2013 is zij directeur van het John Adams Institute, het centrum voor Amerikaanse cultuur in Nederland. Haar bijdrage aan het publieke debat over stad en landschap werd in 2016 onderscheiden met de Grote Maaskantprijs. Meer informatie over haar werk vindt u op https://www.tracymetz.nl/

Author profile
Tracy Metz is journalist, auteur en moderator. Ze schrijft voor NRC Handelsblad, Architectural Record en is vaste columnist van Rooilijn

Tracy Metz komt oorspronkelijk uit Californië en kwam na haar studie naar Europa, waar ze in Nederland in de journalistiek terechtkwam. Ze schrijft kritisch, onafhankelijk, met gezag én gevoel voor humor over architectuur, stedenbouw, natuur en landschap – kortom, over onze verhouding tot de gebouwde en natuurlijke omgeving om ons heen. In 2012 richtte ze Stadsleven op, een boeiende live talkshow en digitaal magazine over het leven in steden. Sinds 2013 is zij directeur van het John Adams Institute, het centrum voor Amerikaanse cultuur in Nederland. Haar bijdrage aan het publieke debat over stad en landschap werd in 2016 onderscheiden met de Grote Maaskantprijs. Meer informatie over haar werk vindt u op https://www.tracymetz.nl/

Column gegevens:
Auteur(s):Tracy Metz

23 december 2022

De tekst en tabellen in deze bijdrage zijn gepubliceerd onder een CC BY-NC-ND licentie. Voor hergebruik van foto’s en illustraties dient u contact op te nemen met Rooilijn.
Whatsapp

Reageer op deze column

0 reacties

Trackbacks/Pingbacks

  1. Rooilijn column: Markermeer Revisited – Tracy Metz 1 - […] herleven én doet alsof je hiermee de woningcrisis oplost? Ik weet niet wat ze dachten, maar in mijn nieuwe…

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.