Op naar Nederland floreert

24 april 2023

Na de uitslag van de recente verkiezingen van de Provinciale Staten, is duidelijk geworden dat veel mensen zich in Den Haag niet gehoord voelen. Er is gekozen voor de lokale stem, voor de gewone mens en niet de hoogopgeleide vertegenwoordiging van ons land in de Hofstad. Voor mijn gevoel is de discussie niet meer die van links of rechts. Dit gaat over iets anders.

Als we kijken naar de historie – daar hopen we tenslotte iets van te leren – dan kijken we vaak terug naar de wederopbouwperiode. Toen konden we nieuw land maken, meer dan 100.000 woningen per jaar bouwen. Waarom kon dat toen wel? Naar mijn mening omdat we mensen het perspectief konden bieden dat het beter zou gaan met de maatschappij en henzelf. Sindsdien hebben we alleen maar ‘beter’ gekend. De kinderen zouden het altijd ‘beter’ hebben dan hun ouders. Wij zijn het punt gepasseerd dat dit voor altijd zo blijft. En dan hebben we het niet eens over de definitie van wat ‘beter’ dan ook zou moeten zijn. Financieel? Opleiding? Levensverwachting? De gemeenten waren ingesteld op groei, meer inwoners, meer werkgelegenheid, meer inkomsten. We hebben ons met zijn allen onvoldoende gerealiseerd dat er een grens is aan groei. Hoe doe je dat, wennen aan minder groei of geen groei? Wat is dan het perspectief?

Het is juist dat perspectief dat op dit moment ontbreekt. De stikstofregels die de EU ons allen oplegt (en waar we zelf bij zijn) dienen ervoor te zorgen dat er op lange termijn een leefbare aarde is. In Nederland is dat onder andere vertaald in een uitkoopregeling voor boeren bij Natura2000 gebieden. Maar welk perspectief wordt dan geboden? Dan heb ik het niet alleen over het perspectief van de eigenaren. Er spelen veel meer vraagstukken die we onder perspectief kunnen scharen. Welk perspectief heeft de bebouwing die daarop staat? Kan dat worden ingezet voor de woningnood of bijt dat met andere regels? Hoe gaat dat omzetten van boerengrond naar natuurgrond er eigenlijk uitzien en wie gaat dat doen?

Het is het ontbreken van perspectief dat iedereen verlamt. Je zou mogen verwachten dat met een uitkoopregeling de regering verantwoordelijk is om dat perspectief te geven. Maar dat is letterlijk ver van hun bed. Ook de provincies horen we hier niet en dan komt het op het bord van de gemeenten neer, die nu al het werk niet aankunnen. Niets doen is ook geen optie. Een oplossing is samen met de partijen aan tafel gaan. Dat klinkt heel simpel, dat is het in de praktijk niet, maar het kan wel werken.

Kijk even naar het voorbeeld Zundert floreert, een titel met een mooie dubbele betekenis voor een dorp met een beroemde bloemencorso. De vraagstelling was: hoe houden we het buitengebied van gemeente Zundert gezond en aantrekkelijk. Docent bij NRP Academie, Cees Anton de Vries van Origame was betrokken bij  De Kwekerij, een van de gebiedsvisies die door samenwerking tot stand is gekomen. ‘Burgers, ondernemers (boeren en kwekers), de overheid, waterschap en experts hebben tweeënhalf jaar gelaveerd tussen de trots en de buikpijn in het gebied.’ zo kun je lezen. Partijen die tegenover elkaar stonden, zijn met elkaar aan tafel gegaan. De vraag die aan de partijen werd gevraagd was: hoe ziet het buitengebied van Zundert in 2040 als we doorgaan zoals we nu bezig zijn? Dit werd in een tekening vastgelegd. Door dit met elkaar te delen, werd duidelijk dat niemand blij werd van dat scenario, dat ook niemand hier ‘beter’ van werd. De volgende vraag was om in beeld te brengen hoe Zundert er in 2040 uit zou moeten zien in hun ogen. De ambitie die toen werd geformuleerd was hoog: al regent het drie maanden niet, dan moet Zundert nog altijd floreren. Toen ontstond de discussie aan tafel die nodig was om eruit te komen: hoe gaan we dat realiseren? Het werd iedereen aan tafel duidelijk dat zij een verantwoordelijkheid droegen om dat beeld waar te maken. Ook werd duidelijk dat niemand het alleen kon, je had elkaar nodig. Het betekent ook dat iedereen het anders moest doen, geen partij uitgezonderd. Met dat perspectief voor ogen was het mogelijk om tot gezamenlijke afspraken te komen in plaats van tegenover elkaar te staan.

Cees Anton deelde zijn conclusie op social media en ik kan mij hier helemaal in vinden:

Elke ontmoeting biedt je weer de kans om niet opnieuw
je eigen comfort van gisteren op te eisen
maar je beschikbaar te maken voor wat morgen samen te doen is.

Author profile
Erna van Holland is directeur van COB-WEB advies. Zij is werkzaam in visievorming en participatie bij gebiedsontwikkelingen en in onderwijs o.a. als programmamanager bij de NRP Academie (opleiding van Nationaal Renovatie Platform).

Erna heeft meer dan 30 jaar ervaring opgedaan bij projectmanagementbureaus, een corporatie en projectontwikkelaars in het speelveld van de stedelijke vernieuwing. Gedurende deze periode zijn haar werkzaamheden in de projecten verschoven van bouw- en projectmanagement naar projectontwikkeling, gebiedsontwikkeling, proces-, valuemanagement en onderwijs. Sinds 2002 heeft ze haar eigen adviesbureau in stedelijke ontwikkeling, Cob-Web.

Haar werkwijze omschrijft ze ook wel als het spinnen van een web. Ragfijne verbindingen leggen tussen de stakeholders, inhoudelijke verbindingen tussen verschillende disciplines. En net als de draad van het web, vraagt dat om een natuurlijke combinatie van kracht en flexibiliteit, bestand tegen de vele invloeden van buitenaf. Met die lijnen bouwt ze aan netwerken en langs die lijnen wordt er gewerkt aan kennis maken, kennis delen en kennis ontwikkelen.

Author profile
Erna van Holland is directeur van COB-WEB advies. Zij is werkzaam in visievorming en participatie bij gebiedsontwikkelingen en in onderwijs o.a. als programmamanager bij de NRP Academie (opleiding van Nationaal Renovatie Platform).

Erna heeft meer dan 30 jaar ervaring opgedaan bij projectmanagementbureaus, een corporatie en projectontwikkelaars in het speelveld van de stedelijke vernieuwing. Gedurende deze periode zijn haar werkzaamheden in de projecten verschoven van bouw- en projectmanagement naar projectontwikkeling, gebiedsontwikkeling, proces-, valuemanagement en onderwijs. Sinds 2002 heeft ze haar eigen adviesbureau in stedelijke ontwikkeling, Cob-Web.

Haar werkwijze omschrijft ze ook wel als het spinnen van een web. Ragfijne verbindingen leggen tussen de stakeholders, inhoudelijke verbindingen tussen verschillende disciplines. En net als de draad van het web, vraagt dat om een natuurlijke combinatie van kracht en flexibiliteit, bestand tegen de vele invloeden van buitenaf. Met die lijnen bouwt ze aan netwerken en langs die lijnen wordt er gewerkt aan kennis maken, kennis delen en kennis ontwikkelen.

Column gegevens:

24 april 2023

De tekst en tabellen in deze bijdrage zijn gepubliceerd onder een CC BY-NC-ND licentie. Voor hergebruik van foto’s en illustraties dient u contact op te nemen met Rooilijn.
Whatsapp

Reageer op deze column

0 reacties

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.