Overleeft de stad het virus?

14 oktober 2020

Mensenkinderen, hoeveel crises kunnen we tegelijkertijd aan? Een pandemie met talloze zieken en doden en een instortende economie, met in Nederland een tweede semi-lockdown. De nu al turbulente verkiezingen in de VS. En dan is er al jaren de crisis op de woningmarkt. Om van de mondiale klimaatcrisis niet eens te spreken. Zucht.

De eerste vraag is of de stedelingen het virus overleven: de hoofdstad is de brandhaard van Nederland en Nederland is samen met Frankrijk en Spanje de brandhaard van Europa. Meteen daar achteraan volgt de tweede vraag: overleeft de stad het virus? En dan bedoel ik niet alleen de stad waar ik zelf woon, Amsterdam, maar überhaupt het fenomeen ‘stad’. Willen we nog wel met z’n allen op een kluitje zitten? Edward Glaeser, professor aan Harvard en auteur van het boek Triumph of the City, noemt dit in een artikel voor het Manhattan Institute “a life-or-death moment for cities. New York and other metropolises must protect themselves from pandemics or our future will be far less urban.”

De lockdown blijkt ook voordelen te hebben. We hebben de term reset vaak voorbij horen komen. We hebben de openbare ruimte en groen opnieuw leren waarderen, en denken met een nieuwe urgentie na over hoe de stad te (her)ontwerpen om die te beschermen en te verbeteren. Zelf had ik in de lockdown een verhoogde aandacht voor bankjes waar ik zelf of met een vriendin kon zitten, op veilige afstand met een fles wijn strategisch tussen ons in. We kijken met andere ogen naar de pakketbezorgers die onze lifeline met de buitenwereld blijken te zijn – daarover gaat mijn talkshow Stadsleven op maandag 19 oktober. En in steden over de hele westerse wereld zijn mensen gaan fietsen om het openbaar vervoer te mijden, en steden zijn daar versneld op in gaan spelen met de aanleg van nieuwe fietspaden.

Hoe ziet die far less urban toekomst eruit? Succesvolle steden zijn in rap tempo woningen aan het bijbouwen, althans dat is het plan maar het schiet niet op. Wie weet blijkt die traagheid een blessing in disguise, misschien is er straks door corona veel minder vraag. Waarom zou je krom liggen voor een klein hok in een stad waar je bang bent voor de ontmoetingen die juist de reden waren om er te willen zijn?

De wal kan het schip gaan keren. Maar sinds de komst van covid is het de vraag: welke wal? Verliest de stad zijn glans omdat het een onbetaalbare rijke witte enclave is geworden, zonder rafelranden, zonder verrassingen, zonder frictie? De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur sprak daar onlangs heldere woorden over. Of keren mensen de stad de rug toe omdat ze bang zijn voor het virus en dus juist de dichtheid en de drukte mijden die de stad voorheen zo aantrekkelijk maakten? Welke wal het ook wordt, de begeerlijkheid van de stad is niet langer vanzelfsprekend. En dat los je niet op met nieuwe fietspaden.

Delftse markt in coronatijd (foto: Gerben Helleman)

De live talkshow Stadsleven over ‘Dozen: Wat doet de bezorgeconomie met de stad?’ is maandag 19 oktober om 19.00 uur te volgen via de livestream op www.stadsleven.nu. Op 15 oktober om 16.00 uur organiseert de RLI een online presentatie van het advies ‘Toegang tot de Stad’.

Author profile
Tracy Metz is journalist, auteur en moderator. Ze schrijft voor NRC Handelsblad, Architectural Record en is vaste columnist van Rooilijn

Tracy Metz komt oorspronkelijk uit Californië en kwam na haar studie naar Europa, waar ze in Nederland in de journalistiek terechtkwam. Ze schrijft kritisch, onafhankelijk, met gezag én gevoel voor humor over architectuur, stedenbouw, natuur en landschap – kortom, over onze verhouding tot de gebouwde en natuurlijke omgeving om ons heen. In 2012 richtte ze Stadsleven op, een boeiende live talkshow en digitaal magazine over het leven in steden. Sinds 2013 is zij directeur van het John Adams Institute, het centrum voor Amerikaanse cultuur in Nederland. Haar bijdrage aan het publieke debat over stad en landschap werd in 2016 onderscheiden met de Grote Maaskantprijs. Meer informatie over haar werk vindt u op https://www.tracymetz.nl/

Author profile
Tracy Metz is journalist, auteur en moderator. Ze schrijft voor NRC Handelsblad, Architectural Record en is vaste columnist van Rooilijn

Tracy Metz komt oorspronkelijk uit Californië en kwam na haar studie naar Europa, waar ze in Nederland in de journalistiek terechtkwam. Ze schrijft kritisch, onafhankelijk, met gezag én gevoel voor humor over architectuur, stedenbouw, natuur en landschap – kortom, over onze verhouding tot de gebouwde en natuurlijke omgeving om ons heen. In 2012 richtte ze Stadsleven op, een boeiende live talkshow en digitaal magazine over het leven in steden. Sinds 2013 is zij directeur van het John Adams Institute, het centrum voor Amerikaanse cultuur in Nederland. Haar bijdrage aan het publieke debat over stad en landschap werd in 2016 onderscheiden met de Grote Maaskantprijs. Meer informatie over haar werk vindt u op https://www.tracymetz.nl/

Column gegevens:
Auteur(s):Tracy Metz

14 oktober 2020

De tekst en tabellen in deze bijdrage zijn gepubliceerd onder een CC BY-NC-ND licentie. Voor hergebruik van foto’s en illustraties dient u contact op te nemen met Rooilijn.
Whatsapp

Reageer op deze column

1 Reactie

  1. Sibrand Gratama

    Ik zou zeggen, laat je voor de toekomst van de stad eens inspireren door Platform STAD, bijvoorbeeld de recente bijdrage over project ÁnnA in Den Haag, het Manifest (NBA), projectontwikkelingen als Hondsrugpark in Amsterdam, Merwedekanaalzone in Utrecht, Rijnhaven, etc. en de 7 groenprojecten in Rotterdam en nog vele andere grensverleggende (natuur)inclusieve gemengd hoogstedelijke en duurzame gebiedsontwikkelingen in zowel de grote als veel middelgrote steden. Het draait allang niet meer alleen om de binnensteden in enge zin, de stad wordt diverser, groener, completer, grootser en dat met alles in de nabijheid, lopend, fietsend, met duurzame deelmobiliteit, gezonder, meer bewegen, ontmoeten, kennisdelen, minder parkeren, minder asfalt, minder gehaast… En dat alles zonder onnodig veel ruimtebeslag en wegenbouw, zodat we natuur, extensieve landbouw, waterberging, recreatiegebieden, energieparken, etc. ook de ruimte kunnen geven die ze nodig hebben. Samen integraal de schouders eronder, investeren voor een veelzijdig, inclusief en fantastisch land richting 2050!

    Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.