Klimaatverandering zorgt ervoor dat onze steden steeds vaker last hebben van extreme neerslag, hittegolven en extreme droogte. Tijdens zomers met hoge temperaturen is het moeilijk om prettig te leven in de stad. In steden kan het ’s nachts tot 7 graden warmer worden dan op het platteland. De hitte veroorzaakt problemen zoals uitzettende brugdelen, blauwalg in zwemwater en kans op oververhitting van het publiek tijdens grote evenementen. Wat kunnen gemeenten doen om ervoor te zorgen dat de stad bestand is tegen hitte?
Om deze vraag te beantwoorden hebben de Hogeschool van Amsterdam, Hanzehogeschool Groningen, Wageningen Environmental Research (WENR) en Tauw een consortium gevormd met een twaalftal gemeenten en twee gemeentelijke samenwerkingsverbanden. Gezamenlijk hebben zij de hitteproblematiek geanalyseerd en oplossingsrichting geïnventariseerd voor het hittebestendig inrichten van de buitenruimte.
De publicatie bestaat uit drie onderdelen: de hitteopgave, hittemaatregelen en hitterichtlijnen. Het eerste onderdeel richt zich vooral op de vraag waar de hitteopgave uit bestaat en benoemt de ernst van de problematiek. Wie onvoldoende aandacht besteedt aan de hitte zal namelijk te maken krijgen met een buitenruimte die minder leefbaar en comfortabel is. In een interactieve mindmap wordt in beeld gebracht wat de gevolgen zijn van extreme hitte in bebouwde gebieden. Daarnaast komen hulpmiddelen aan bod om de hitteproblemen in kaart te brengen. Daarbij werkt men met drie soorten hittekaarten: temperatuurkaarten, hitterisicokaarten en toetsings- of maatregelenkaarten.
In het onderdeel over hittemaatregelen wordt van twee doelen uitgegaan. Het eerste doel is om tijdens hete periodes de gemiddelde luchttemperatuur in de stad zo laag mogelijk te houden. Dit kan volgens de auteurs het beste door meer verdamping te creëren via groen- en watervoorzieningen. Zo leidt 10 procentpunt meer groen tot een verlaging van de luchttemperatuur van circa 0,5 graden. Het andere doel is om overdag de gevoelstemperatuur te beperken door voldoende koele plekken te creëren door middel van schaduw en ventilatie (lees: wind). Zo is de gevoelstemperatuur in de schaduw vaak 10-15°C lager dan in de zon. Uit onderzoek blijkt dat het verkoelend effect, tussen kleine en grote bomen enerzijds en tussen bomen met een minder dichte of een volle kroon anderzijds, beperkt te zijn. Deze en andere effecten van bijvoorbeeld oppervlaktewater, groene daken en groene gevels zijn ook na te lezen in de EfFact checker.
In het laatste onderdeel van de publicatie worden een drietal ontwerprichtlijnen gepresenteerd die gemeenten bij het (her)inrichten van hun openbare ruimte kunnen hanteren:
- Zorg ervoor dat iedere woning zich binnen 300 meter van een aangename en aantrekkelijke koele verblijfsplek bevindt;
- Zorg ervoor dat op het heetst van de dag er voldoende schaduw is op belangrijke looproutes (minimaal 40%) en in buurten (minimaal 30%) en
- Zorg voor voldoende groen (afhankelijk per wijktype) zodat er verdamping kan optreden en de gemiddelde luchttemperatuur wordt beperkt.
Door de heldere opzet en praktische uitwerkingen is ‘De hittebestendige stad’ een interessant rapport voor stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten, projectontwikkelaars, waterbeheerders en gemeenteambtenaren die interesse hebben in het hittebestendig ontwerpen en inrichten van steden, wijken en straten.
Gerben doet onderzoek naar het gebruik van de openbare ruimte, waaronder de manier waarop kinderen deze gebruiken en ervaren. Dit doet hij bij het lectoraat 'Gezonde leefstijl in een stimulerende omgeving' van De Haagse Hogeschool.
In het verleden was hij werkzaam als onderzoeker bij Onderzoeksinstituut OTB (TU Delft), als adviseur bij KEI kenniscentrum stedelijke vernieuwing, als coördinator van Platform Stad en Wijk en als sociaal projectleider in de Haagse Schilderswijk, en als senior beleidsmedewerker en teamleider bij woningcorporatie Haag Wonen.
In zijn vrije tijd schrijft hij in diverse media en op zijn blog Stadslente over de relatie tussen de geplande en geleefde stad. Met daarbij speciale aandacht voor de manier waarop mensen de openbare ruimte gebruiken. Ook is hij redacteur bij Rooilijn waar hij meerdere jaren de rubrieken 'recensies en signalementen' en 'columns' coördineerde.
0 reacties