Artikelen

De smalle weg naar het duurzame noorden

De smalle weg naar het duurzame noorden

Om steden, dorpen en landschappen te doorgronden dienen planologen op zoek te gaan naar passende denk- en werkwijzen. Daarbij kan ons vak veel leren van kunstenaars, dichters en historici, die ons laten inzien dat we stil moeten staan bij de betekenis en de geest van een plek. Een perfecte benadering voor wie het noorden van Nederland wil studeren, zo betoogt Zef Hemel bij zijn benoeming tot hoogleraar ‘Revitalisering en herstructurering van stad en land’ aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 1883 reisde Vincent van Gogh naar het noorden van ons land. Drie maanden lang verbleef de ...
Kan toerismeoverlast in Amsterdam opgelost worden door burgers?

Kan toerismeoverlast in Amsterdam opgelost worden door burgers?

Het is van groot belang dat inwoners van een stad invloed kunnen uitoefenen op hun woonplaats. Verschillende gemeentes in Nederland geven inwoners daarom de mogelijkheid om een volksinitiatief in te dienen. In dit artikel wordt er onderzocht hoeveel invloed de initiatiefnemers in deze casus hebben gehad. Geeft een volksinitiatief burgers daadwerkelijk de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op hun omgeving? In Amsterdam wordt al langere tijd het ongenoegen van bewoners en ondernemingen over het toerisme in de binnenstad geuit. Er moet volgens hen iets veranderen om de stad leefbaar ...
De politiek van objecten in participatie

De politiek van objecten in participatie

Objecten, zoals kaarten en maquettes, spelen een belangrijke rol in controverses rond plan- en participatieprocessen. Ze worden zowel formeel als informeel ingezet en met verschillende doelen. Van objecten in planprocessen wordt vaak gesuggereerd dat ze neutraal zijn, maar ze zijn verre van dat. Dit artikel betoogt dat de politiek van objecten uitdrukkelijker op de radar moet komen te staan van onderzoek, beleid en begeleiders van (ruimtelijke) participatieprocessen, zodat objecten een constructieve rol gaan spelen bij het op tafel brengen van de veelheid van waarden die in het geding ...
Waar kunnen koopstarters nog slagen?

Waar kunnen koopstarters nog slagen?

Stijgende woningprijzen, extreem overbieden en regelgeving voor woningfinanciering maken het de woningkoper niet makkelijk. Vooral koopstarters en andere huishoudens met een laag of middeninkomen kunnen niet voldoende lenen voor de woning van hun dromen. Waar kunnen zij nog wél kopen? En hoeveel moet je dan verdienen met alleen een hypotheek als financieringsmiddel? De woningmarkt heeft de afgelopen jaren, mede als gevolg van een toenemende vraag en een beperkt aanbod, te maken gehad met forse prijsstijgingen. Ook worden er steeds meer woningen verkocht boven de vraagprijs. In 2017 ...
Polderen in Brazilië

Polderen in Brazilië

De roep om de inzet van burgerraden wordt steeds luider. Europa kent al talloze voorbeelden van burgerraden die worden gebruikt om tegenstrijdige belangen te overstijgen. Ierland zette ze bijvoorbeeld succesvol in voor het vaststellen van abortuswetgeving. In Nederland wordt het door critici vooralsnog gezien als achterkamertjespolitiek. Het onlangs verschenen boek van Eva Rovers over burgerraden, gaf de discussie een nieuwe impuls. In dit kader is het waardevol eens te kijken hoe burgerraden kunnen worden ingezet in ruimtelijke ordening en volkshuisvesting. Want ook hier is er sprake ...
Democratie, inspraak en participatie: de DIP dans

Democratie, inspraak en participatie: de DIP dans

In dit artikel wordt participatie afgezet tegen democratie en formele inspraakprocessen om beter over participatieprocessen te kunnen discussiëren en ze beter te analyseren: zowel in wetenschappelijke zin als in de praktijk. Een korte analyse van het Beleidskader participatie van Gemeente Amsterdam laat dit zien. Pas als participatie zich richt op dat wat collectief leeft rond een specifieke plek in de stad, met als doel dit een plek te geven in beleid, lost participatie de belofte in bewoners merkbare invloed te geven op hun leefomgeving. Is inspreken tijdens een ...
De wooncoöperatie als derde weg uit de wooncrisis

De wooncoöperatie als derde weg uit de wooncrisis

De wooncrisis heeft een nieuwe politieke realiteit geschapen. Rutte IV kijkt niet alleen naar de markt om oplossingen te vinden maar bepleit in het coalitieakkoord ook aandacht voor alternatieve woonvormen en een actieve rol van het Rijk. In dit window of opportunity biedt de wooncoöperatie een samenhangend, concreet alternatief. Onderzoek in landen die al langer ervaring hebben met een woningmarkt waarin burgers niet als consument, maar ook als collectief eigenaar optreden, laat zien dat dit een reële mogelijkheid is. Wat nu als duizend nieuwe wooncoöperaties in onze 352 gemeenten ...
Warenmarkten in Amsterdam: magisch maar (h)erkend?

Warenmarkten in Amsterdam: magisch maar (h)erkend?

Er is geen stad in Nederland die zoveel warenmarkten kent als Amsterdam. De hoofdstad telt, sinds de recente opening van de Zuidas Markt, maar liefst 35 markten, waarvan het overgrote deel in beheer is bij de gemeente. Ondanks het feit dat markten aangeprezen worden als unieke ontmoetingsplekken, waar de grote diversiteit aan Amsterdammers elkaar kan ontmoeten, wil de gemeente een aantal markten deels sluiten of verkleinen. Wat is er aan de hand? En hoe kunnen we de argumenten voor herontwikkeling duiden, gezien de grote economische, sociale en culturele waarde van markten voor de ...
Waarom is Rijksregie het antwoord op ruimtelijke opgaven?

Waarom is Rijksregie het antwoord op ruimtelijke opgaven?

De roep om een meer centrale en sturende rol van de Rijksoverheid op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling in Nederland neemt al enige tijd toe. Op het eerste gezicht lijkt er een brede consensus te bestaan. Maar wat zijn precies de problemen die vragen om regie vanuit de nationale overheid? En wat houdt die regierol precies in? In dit artikel analyseren we de bijdragen in landelijke kranten over de regierol van de overheid, om inzicht te krijgen in wat voor regierol gewenst wordt en waarom dat een noodzakelijke of effectieve oplossing zou zijn. Met de Nota Ruimte in 2006 werd het ...
Beperkte bruikbaarheid van ontgroei in stedelijke ontwikkeling

Beperkte bruikbaarheid van ontgroei in stedelijke ontwikkeling

Eén van de belangrijkste pijlers in het gedachtegoed van de ontgroei beweging is het radicaal loslaten van een op groei geënte economie en samenleving. Deze is noodzakelijk voor een transitie naar een sociale, rechtvaardigere en groenere samenleving. Maar wat betekent dit voor de stad en in hoeverre biedt het ontgroei-gedachtegoed praktische handvatten voor stedelijke ontwikkeling? Waar planologie in de twintigste eeuw zich hoofdzakelijk bezighield met het faciliteren van economische en demografische groei, is zijn belangrijkste opgave in de 21ste eeuw hoe te komen tot een ...