Artikelen

Hoogbouw vraagt om interieurstedebouw

Hoogbouw vraagt om interieurstedebouw

Al decennia staren beleidsmakers en stedebouwkundigen zich blind op hoogbouwbeleid door middel van hoogteregulering. Ook al blijft dit vanuit gezondheid en welstand verstandig, dit is een eenzijdige benadering. Zeker nu er steeds meer openbare ruimtes binnen de hoogbouwprojecten ontworpen en gerealiseerd worden, rijst de vraag hoe we voorbij de gevel stedebouwkundig kunnen sturen. Interieurstedebouw kan antwoord geven op deze vraag door de verticale netwerken van openbare ruimtes in hoogbouwprojecten als onderdeel van de stad te benaderen. Iedere gemeente stuurt op de bouwhoogte van ...
Robuuste woonstegen

Robuuste woonstegen

Vlaamse beluiken zijn ensembles van kleine arbeiderswoningen die ooit als speculatieproduct binnen de contouren van bestaande bouwblokken werden opgetrokken. Hoewel lange tijd verguisd als achter publieke gevels verborgen armoedige bouwsels, kennen ze vandaag echter een hoge populariteit op de private huur- en koopmarkt. Naar aanleiding van een recent opgeleverde beluikenstudie, gaat dit artikel na wat deze radicale collectieve woonvormen tot robuuste stedelijke casco’s maakt, en wat we daaruit kunnen leren voor hedendaagse verdichtingsopgaves. Vanaf het begin van de negentiende eeuw ...
Semi-publieke ruimte: inleiding op een themareeks

Semi-publieke ruimte: inleiding op een themareeks

In een tijd waar ontmoeting, toegang en inclusiviteit hoog op de ruimtelijke agenda staan, speelt de semi-publieke ruimte in potentie een interessante rol. Maar wat zijn eigenlijk deze semi-publieke ruimten en in hoeverre kan je deze ontwerpen of hier beleid voor maken? En hoe gaan wij, als gebruikers, om met de semi-publieke ruimte? Deze themareeks zoekt antwoorden vanuit onderzoek en praktijk, langs verschillende ruimtelijke concepten en verschijnsels en vanuit verschillende perspectieven. Dit artikel biedt een introductie op de semi-publieke ruimte en over de themareeks zelf. Wie ...
Interventies voor een inclusieve energietransitie

Interventies voor een inclusieve energietransitie

Een transitie is pas geslaagd als deze iedereen bereikt. Er ontstaan wereldwijd steeds meer initiatieven voor een duurzaam energiesysteem, denk hierbij aan energiecoöperaties of lokale energie-initiatieven. Inclusiviteit is ook voor deze initiatieven een belangrijke voorwaarde voor succes. De energietransitie riskeert namelijk om sociale ongelijkheid te vergroten. De hoge investeringskosten van duurzame technologieën zijn niet voor iedereen te dragen. Het is daarom essentieel om te onderzoeken wat er nodig is om de energietransitie een inclusieve transitie te kunnen noemen. Inclusie ...
Over ‘de grote verbouwing’ gesproken

Over ‘de grote verbouwing’ gesproken

Beleidsmakers en politici kennen een steeds grotere rol toe aan burgers bij de ontwikkeling en uitvoering van overheidsbeleid. Bij ruimtelijke ordeningsbeleid is die trend herkenbaar in de NOVI en de nieuwe Omgevingswet. Betekenisvolle inspraak vergt echter meer dan inventariseren wát burgers precies verlangen: hoé burgers denken en praten over ruimtelijke vraagstukken is zeker zo belangrijk. Interpretatiekaders van burgers kunnen behoorlijk afwijken van de denkpatronen van beleidsmakers en deskundigen. Dat inzicht heeft implicaties voor de ontwikkeling van inspraakinstrumenten en ...
Welvaart voor elke regio vergt omslag beleid

Welvaart voor elke regio vergt omslag beleid

Regio’s in Nederland verschillen aanzienlijk van elkaar. Verschillen in bijvoorbeeld landschap en regionale cultuur geven Nederland karakter, maar er zijn ook veel onwenselijke verschillen tussen regio’s. Het tegengaan hiervan vergt stevige veranderingen in het rijksbeleid in al zijn facetten, constateren Rli, RVS en ROB in hun gezamenlijke advies 'Elke regio telt! Een nieuwe aanpak van verschillen tussen regio’s'. Stel je voor, je woont in een dorp, je bent er opgegroeid en kent er bijna iedereen. Boodschappen deed je altijd in de buurtsupermarkt, je was bekend bij de huisarts in het ...
Precaire woonomstandigheden arbeidsmigranten: wie neemt verantwoordelijkheid?

Precaire woonomstandigheden arbeidsmigranten: wie neemt verantwoordelijkheid?

In de media verschijnen regelmatig berichten over excessieve woonomstandigheden onder arbeidsmigranten. Tijdens de coronacrisis werden deze problemen vooral zichtbaar en schreef het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten een rapport met vijftig aanbevelingen om de positie van arbeidsmigranten te verbeteren. De aanbevelingen vonden veel politieke bijval maar waren niet nieuw. Tien jaar eerder schreef de Commissie Koopmans een rapport dat tot vergelijkbare conclusies kwam. Hoe kan het dat het beleid zo weinig effect heeft gehad? En wat kan de overheid doen om deze beleidsimpasse te ...
De smalle weg naar het duurzame noorden

De smalle weg naar het duurzame noorden

Om steden, dorpen en landschappen te doorgronden dienen planologen op zoek te gaan naar passende denk- en werkwijzen. Daarbij kan ons vak veel leren van kunstenaars, dichters en historici, die ons laten inzien dat we stil moeten staan bij de betekenis en de geest van een plek. Een perfecte benadering voor wie het noorden van Nederland wil studeren, zo betoogt Zef Hemel bij zijn benoeming tot hoogleraar ‘Revitalisering en herstructurering van stad en land’ aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 1883 reisde Vincent van Gogh naar het noorden van ons land. Drie maanden lang verbleef de ...
Kan toerismeoverlast in Amsterdam opgelost worden door burgers?

Kan toerismeoverlast in Amsterdam opgelost worden door burgers?

Het is van groot belang dat inwoners van een stad invloed kunnen uitoefenen op hun woonplaats. Verschillende gemeentes in Nederland geven inwoners daarom de mogelijkheid om een volksinitiatief in te dienen. In dit artikel wordt er onderzocht hoeveel invloed de initiatiefnemers in deze casus hebben gehad. Geeft een volksinitiatief burgers daadwerkelijk de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op hun omgeving? In Amsterdam wordt al langere tijd het ongenoegen van bewoners en ondernemingen over het toerisme in de binnenstad geuit. Er moet volgens hen iets veranderen om de stad leefbaar ...
De politiek van objecten in participatie

De politiek van objecten in participatie

Objecten, zoals kaarten en maquettes, spelen een belangrijke rol in controverses rond plan- en participatieprocessen. Ze worden zowel formeel als informeel ingezet en met verschillende doelen. Van objecten in planprocessen wordt vaak gesuggereerd dat ze neutraal zijn, maar ze zijn verre van dat. Dit artikel betoogt dat de politiek van objecten uitdrukkelijker op de radar moet komen te staan van onderzoek, beleid en begeleiders van (ruimtelijke) participatieprocessen, zodat objecten een constructieve rol gaan spelen bij het op tafel brengen van de veelheid van waarden die in het geding ...