Artikelen

Zet de trek naar de (Rand-)stad door?

Zet de trek naar de (Rand-)stad door?

Waar wonen en werken de Nederlanders in 2050? Het antwoord op deze vraag is belangrijk voor beleidsmakers. Waar zijn nieuwe woningen nodig, en hoeveel? En hoeveel kantoren, scholen, winkels en wegen? En waar? Met behulp van nieuwe geregionaliseerde scenario’s Welvaart en Leefomgeving geven CPB en PBL zicht in verschillende mogelijke toekomsten. Onderbouwd wordt waarom adaptief plannen een raadzame beleidsstrategie is. Op 1 december 2015 brachten het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de nieuwe scenariostudie Welvaart en Leefomgeving (CPB & PBL, ...
Anticipeerprogramma Zuid-Holland; self-fulfilling prophecy of buitenboordmotor?

Anticipeerprogramma Zuid-Holland; self-fulfilling prophecy of buitenboordmotor?

Veel regio’s in Nederland zijn genoodzaakt om te anticiperen op (toekomstige) bevolkingsdaling. Niet alleen krimpregio’s, maar ook de zogenoemde anticipeerregio’s. In de loop der jaren zijn er programma’s ontwikkeld om bewustwording in deze regio’s te stimuleren. Wat leverde dit op? En heeft bewustwording uiteindelijk ook geleid tot veranderend bestuurlijk handelen? Een evaluatie in zes regio’s in Zuid-Holland laat zien dat het destijds geïntroduceerde anticipeerprogramma goed functioneerde bij het starten van veranderprocessen in bewustwording, maar dat voor operationaliseren van ...
Het ‘spel’ van grootschalige transformatieprocessen

Het ‘spel’ van grootschalige transformatieprocessen

Tijdens de crisis leek zich een trend voor te doen naar meer kleinschalige ruimtelijke ontwikkelingsprojecten, maar nu blijken toch grootschaligere transformatieprojecten juist weer in opkomst. Financieel zijn er weer opties vanuit grote investeerders, en de overheid lijkt hier weer de voorkeur aan te geven. Maar ook bij grootschalige projecten spelen interesseconflicten en een combinatie van legitimiteitsverplichting, urgentie en macht belangrijke rollen. Hoe zien deze er nu uit? Onderzoek naar het Ihme-Zentrum in Hannover, Duitsland geeft een aantal interessante inzichten. Wellicht ook ...
Subjectieve leefbaarheid: een nieuwe meetmethode getest

Subjectieve leefbaarheid: een nieuwe meetmethode getest

Een leefomgeving die objectief te meten is en door alle bewoners als leefbaar wordt ervaren is een ideaalbeeld dat sterk doorklinkt in het beleidsdiscours. Dit artikel plaatst echter kritische kanttekeningen bij de manier waarop leefbaarheid tot nu toe gemonitord wordt. Een kwantitatieve analyse laat zien dat leefbaarheid een uiterst diffuus en multi-interpretabel begrip is. Beleid zou zich niet alleen moeten richten op het meten van tevredenheid van inwoners over de leefomgeving, maar ook op het belang dat bewoners hechten aan bepaalde leefbaarheidsindicatoren. Het concept ...
Reflectie op PPS-onderzoek in Nederland

Reflectie op PPS-onderzoek in Nederland

Samenwerking wordt doorgaans beschouwd als iets positiefs. In het ruimtelijke beleidsdomein krijgt het vaak de vorm van publiek-private samenwerking. Hoewel het nastrevenswaardig is en populair is onder politici en beleidsmakers, blijkt PPS vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Er wordt dan ook veel onderzoek gedaan naar hoe PPS succesvol kan worden georganiseerd. Welke inzichten levert recent PPS-onderzoek hierover op? En hoe dragen de artikelen in dit themanummer bij aan de kennisontwikkeling over PPS? Publiek-private samenwerking (PPS) krijgt in Nederland veel aandacht van politici ...
Naar privaat-publieke samenwerking in gebiedsontwikkeling

Naar privaat-publieke samenwerking in gebiedsontwikkeling

De opgaande woningmarkt laat fundamentele veranderingen in de gebiedsontwikkeling zien. Overheden maken een terugtrekkende beweging en bieden private partijen meer ruimte. Private partijen nemen dan ook in toenemende mate het initiatief voor gebiedsontwikkelingen. Deze verandering leidt tot nieuwe verhoudingen tussen overheden en private partijen en dat vereist andere samenwerkingsvormen. Voor de praktijk heeft dit grote implicaties waarbij grondbedrijven, planologen en ontwikkelaars elkaar in de verschuiving naar privaat-publieke samenwerking opnieuw moeten vinden. In de ...
Synergie creëren in ruimtelijke PPS-projecten

Synergie creëren in ruimtelijke PPS-projecten

Publiek-private samenwerkingen kunnen synergie opleveren ten opzichte van traditionele samenwerkingen. Ze bieden bijvoorbeeld ruimte voor het creëren van efficiëntere oplossingen en een integrale aanpak van verschillende ruimtelijke functies. Het lukt echter niet in elk PPS-project om synergie te bewerkstelligen. Dit artikel analyseert, op basis van een survey onder 144 respondenten die betrokken zijn bij Nederlandse PPS-projecten, in hoeverre kenmerken van het contract, vertrouwen en management het bereiken van synergie bevorderen. Publiek-private samenwerking (PPS) kan in Nederland ...
Publiek-private samenwerking bij warmtenetten

Publiek-private samenwerking bij warmtenetten

Een efficiëntere benutting van warmte wordt als een kansrijke optie gezien in de overgang naar een duurzame energiehuishouding. Bestuurders onderzoeken de mogelijkheden om lokale warmteprojecten te verbinden met zogenaamde regionale warmtenetten. Regionale netten zouden gestalte kunnen krijgen door publiek-private samenwerking. Dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. Partijen hebben uiteenlopende belangen en probleempercepties en staan verschillende oplossingsrichtingen voor. De vraag is hoe de samenwerking tussen hen moet worden georganiseerd om regionale warmtenetten te ...
PPS in infrastructuurplanning: een systeemperspectief

PPS in infrastructuurplanning: een systeemperspectief

In de praktijk van infrastructuurplanning gaat publiek-private samenwerking vooral over projecten. Deze projecten zijn echter altijd onderdeel van een groter systeem van relaties tussen (publieke) infrastructuurmanagers en de markt. Een focus op enkel de projectrelatie geeft een beperkt perspectief op publiekprivate samenwerking, met als risico dat mogelijke meerwaarde buiten deze projectrelaties onderbenut blijft. Duurzame publiek-private samenwerking betreft meerdere relaties in onderlinge samenhang. Maar welke publiek-publieke en publiek-private relaties zijn essentieel voor het ...
PPS: publieke én private waarde

PPS: publieke én private waarde

Bij infrastructuurontwikkeling is publiek-private samenwerking gemeengoed. De overheid stuurt daarbij op het vergroten van publieke meerwaarde door beheersing van kosten en doorlooptijd (efficiëntie) en verbetering van ruimtelijke kwaliteit (effectiviteit). Voor succesvolle samenwerking zal er ook private meerwaarde moeten ontstaan. Dit lijkt logisch, maar in de praktijk blijft deze vaak nog onderbelicht. Dit artikel brengt daarom in kaart waaruit de meerwaarde voor het private belang bestaat en hoe deze kan worden samengebracht met het publieke belang. Bij de ontwikkeling van ...